Bakanlıktan edinilen bilgilere nazaran, Gelir Yönetimi Başkanlığı (GİB) tarafından yürütülen tahlil çalışması, özgür meslek kümesi içinde en yüksek potansiyele sahip hekimler üzerinde ağırlaştı.
Bu kapsamda, özel muayenehanesi bulunan 28 bin 931 doktora yönelik “Doktorluk Faaliyetinde Bulunan Hür Meslek Erbaplarına Ait Tahlil Çalışması” yapıldı.
Bu çalışmada, yapay zeka ve makine öğrenmesi algoritmaları devreye alındı, çok değişkenli bilgi kümeleriyle çalışan risk senaryoları oluşturdu. Yapay zeka dayanaklı senaryolarla mükelleflerin risk seviyeleri değerlendirildi.
3 bin 663 doktor ‘yüksek riskli’ olarak tanımlandı
Analizler sonucunda 3 bin 663 doktor, vergi uyumu açısından “yüksek riskli” olarak tanımlandı. Fakat bu mükelleflere direkt cezai süreç yapılmadı. Bunun yerine, önleyici kontrol ve istekli ahenk yaklaşımı tercih edildi.
Doktorlara vergi mevzuatı açısından gerekli bilgilendirme ve yönlendirmeler yapıldı. Riskli kümedeki mükellefler bilgilendirilerek pişmanlıkla beyanlarını güncellemeye davet edildi.
Bu uygulama sonucunda, riskli olarak bedellendirilen 3 bin 663 tabipten 1701’i pişmanlık kararlarından yararlanarak gelir vergisi beyannamesi verdi. Bu beyanlar kapsamında 1,7 milyar lira matrah bildirildi.
Beyan edilen fiyat üzerinden yapılan hesaplamaya nazaran, mükellef başına ortalama matrah ahenk öncesine nazaran 5 kat arttı.
Beyan edilen 9 milyon lira düzeyindeyde
Aralık 2023 devrine ait KDV beyannameleri üzerinden yapılan tahlilde de yasal mühleti içinde beyan edilen teslim ve hizmet meblağı yaklaşık 9 milyon lira seviyesinde kalırken, tıpkı periyoda ilişkin 2025 yılı içerisinde verilen düzeltme beyannameleriyle bildirilen meblağ 358 milyon liraya ulaştı.
Bu bilgiler, birinci etapta yapılan beyanların değerli ölçüde eksik olduğunu lakin önleyici kontrol ve bilgilendirme süreci sonrasında yapılan düzeltmelerin yüksekliğini ortaya koydu.
Çalışma kapsamında riskli kümeye dahil olmayan 158 doktor özelinde de etki tahlili yapıldı. Bu tabipler, 2025 yılı içinde rastgele bir zorlayıcı süreç olmadan pişmanlıkla beyanda bulundu.
Söz konusu doktorlar, toplamda 76 milyon lira matrah bildirdi.
İstekli ahenge cevap vermeyene vergi incelemesi
Böylece, çalışma kapsamında istekli ahenkle 2,1 milyar liralık matrah artışında bulunuldu.
Gönüllü ahenge karşılık veren tabipler hakkında vergi incelemesi süreci yapılmadı. İstekli ahenge çağrıldığı halde gelmeyen yahut yaptığı açıklamalar kabul edilmeyen hekimler hakkında takdire sevk ya da vergi incelemesi süreçleri başlatılacak.
Doktorların mali bilgilerinin yanında, masraflarının de vergi mevzuatına uygun olup olmadığı incelemede tespit edilecek. Bu süreçte Sıhhat Bakanlığının ilgili ünitelerinden de hekimlerin muayene ve ameliyat bilgileri talep edilecek.
“Bu modeli yaygınlaştıracağız”
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek de istekli ahengin vergi sistemindeki ehemmiyetine vurgu yaparak, “Kayıt dışılıkla uğraşımızı yalnızca ceza ve yaptırımlarla değil, birebir vakitte mükelleflerimizi bilgilendirerek, yönlendirerek sürdürüyoruz. Bu çalışmayla gördük ki, önleyici kontrol modeli sayesinde milyonlarca liralık gelir istekli olarak beyan edildi. Bu, yalnızca gelir artışı değil, birebir vakitte vergi adaletine olan inancın göstergesidir” dedi.
Gönüllü ahengin, sürdürülebilir kamu maliyesi için vazgeçilmez olduğunu kaydeden Şimşek, “Vergi sistemimize güvenen, vaktinde ve gerçek beyanda bulunan tüm mükelleflerimize teşekkür ediyoruz. Bu modeli yaygınlaştırarak kayıt dışılıkla gayretimizi kararlılıkla sürdüreceğiz” sözünü kullandı.
