Merkez bankaları, ABD’nin karşılıklılık temelli tarifelerinin ülkede hukukî olarak akıbetinin tartışma konusu olması ve devam eden ticaret müzakerelerine yönelik kuşkularla belirsizliklerin arttığı bir Haziran ayına girdi.
Haziran ayında merkez bankalarını güçlü ve ağır mesai bekliyor. Dünyanın değerli merkez bankalarının para siyaseti kararlarının takip edileceği ay öncesinde devam eden tarifelere yönelik ABD’deki hukuk ve müzakere belirsizlikleri, iktisat etraflarının odağında bulunuyor.
Haziranda ABD Merkez Bankası (Fed), Avrupa Merkez Bankası (AMB), İngiltere Merkez Bankası (BoE) ve Japonya Merkez Bankası (BoJ) üzere büyük merkez bankalarının yanı sıra yurt içinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) para siyaseti kararları takip edilecek.
Haziranın birinci para siyaseti kararı Kanada’dan gelecek
Haziran’ın birinci para siyaseti kararı Kanada Merkez Bankasından (BoC) gelecek. En son Nisan’da siyaset kararını açıklayan BoC, üst üste yedi toplantıda izlediği nakdî gevşemenin akabinde siyaset faizini nisanda yüzde 2,75’te sabit tutmuştu.
Para siyaseti metninde ABD’nin ticaret siyasetindeki büyük değişim ve gümrük tarifelerindeki öngörülemezliğin meçhullüğü artırdığına işaret edilerek, ekonomik büyüme beklentilerinin azaldığı ve enflasyon beklentilerinin yükseldiği kaydedildi.
ABD’deki tarifelere yönelik hukukî belirsizlik ortamı sonrası karar açıklayacak birinci banka olan BoC’un 4 Haziran’da açıklanacak para siyaseti kararı ve karar metni, yatırımcıların odağında bulunuyor.
Para piyasalarındaki fiyatlamalarda BoC’un bu ay siyaset faizini sabit tutmasına kesin gözüyle bakılıyor.
Fed’in bildirileri yakından takip edilecek
ABD idaresinin müdafaacı ticaret tavrının oluşturduğu belirsizliklerin hukuk alanına da taşınmasıyla Fed’in bu ay açıklayacağı para siyaseti kararları ve Fed Başkanı Jerome Powell’ın karar sonrası açıklamaları, piyasa aktörleri tarafından yakından izlenecek.
Banka yetkililerinin, tarifelerin enflasyonist baskıları artıracağı ve büyümeyi olumsuz etkileyeceğine yönelik beklentilerinin son hukukî kararlar sonrasında nasıl şekilleneceğine yönelik belirsizliklerin, bu para siyaseti toplantısının öne çıkan başlıklarından olacağı belirtiliyor.
Hızlı değişen tarife gündeminin tesirlerinin de değerlendirileceği siyaset toplantısında, Federal Açık Piyasa Komitesinin (FOMC) gelecek periyoda ait projeksiyonlarının piyasaların tarafı üzerinde tesirli olması bekleniyor.
Para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed’in siyaset faizini yüzde 4,25-4,50 ortasında sabit bırakacağına kesin gözüyle bakılırken, bankanın yılın birinci faiz indirimine yüzde 81 ihtimalle eylül ayında gideceği fiyatlanıyor.
Analistler, ABD idaresi ve Fed ortasındaki muhtemel siyaset uyuşmazlığının da yakından takip edileceğini belirterek, Powell’ın kelamla yönlendirmelerinde hükümetin müdafaacı ticaret siyasetine yönelik iletilerinin risk algısı üzerinde tesirli olabileceğini vurguladı.
AMB’nin faiz indirmesi, BoE’nin ise siyaset faizini sabit tutması bekleniyor
5 Haziran’da siyaset kararını açıklayacak AMB’nin ise para piyasalarındaki fiyatlamalara nazaran 3 temel siyaset faizinde 25 baz puan indirime gitmesi beklenirken, BoE’nin bu ay siyaset faizini sabit tutması öngörülüyor.
Buna nazaran AMB’nin mevduat faiz oranını yüzde 2,25’ten 2’ye indirmesi beklenirken, refinansman faizi ile marjinal borçlanma faizini de 25’er baz puan düşürerek sırasıyla yüzde 2,15’e ve yüzde 2,10’a çekeceği varsayım ediliyor.
İngiltere’de Haziran ayında ise BoE’nin siyaset faizini yüzde 4,25 düzeyinde sabit bırakacağı öngörülüyor.
Avrupa’da devam eden resesyon telaşları ve imalat sanayi aktivitesindeki daralma ana ekonomik gündem hususlarından biri olmayı sürdürürken, AMB’nin şirketlerin finansmana ulaşmayı kolaylaştırmak ve maliyetlerini azaltmak için gevşemeyi sürdürmesi bekleniyor.
Avro Bölgesi’nde Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), nisanda da yıllık yüzde 2,2 artarak beklentilere paralel gerçekleşirken, aylık bazda ise yüzde 0,6 artış kaydetmişti. Euro Bölgesi’nde yıllık enflasyon, Nisan’da da AMB’nin orta vadeli maksadı olan yüzde 2 düzeyine yakın seyretmişti.
AMB, Nisan ayındaki siyaset kararında artan ticari gerginlikler nedeniyle büyüme görünümünün kötüleştiği vurgusunu yaparak, ticaret gerginliklerine karşı olumsuz ve değişken piyasa reaksiyonunun finansman şartları üzerinde sıkılaştırıcı tesiri olacağına işaret etmişti.
ABD tarafında devam eden tarifelere yönelik hukukî belirsizliklerin AMB ve BoE’nin orta vadeli projeksiyonlarında tesirli olabileceği belirtilerek, global belirsizlik ortamının iki büyük merkez bankasının para siyaseti kararlarını zorlaştırabileceği öngörülüyor.
BoJ’un Ekim ayına kadar pas geçmesi bekleniyor
Japonya’da enflasyonist baskılardaki azalma ve global ekonomik belirsizliklerin büyümeyi olumsuz etkileyebileceği beklentiler, BoJ’un faiz artırım beklentilerini öteliyor.
Bölgede son açıklanan datalara nazaran, Japonya’da ülke çapındaki fiyat eğilimlerinin öncü göstergesi olarak görülen Tokyo Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), mayısta yıllık bazda yüzde 3,4 arttı. Kelam konusu enflasyon oranı piyasa beklentilerine paralel gerçekleşti.
Ayrıca, ülkede sanayi üretimi de nisanda evvelki aya nazaran yüzde 0,9 azalarak varsayımlardan daha az düşüş kaydetti.
Analistler, yavaşlayan sanayi üretiminin BoJ’un mali sıkılaşma adımlarını atarken yakından izlendiğini belirterek, bankanın Japonya’daki büyüme oranlarının olumsuz etkilenmesinin önüne geçmek istediğini söz etti.
Japonya Merkez Bankası (BoJ) Başkanı Kazuo Ueda’nın geçen günlerde yaptığı açıklamada, besin fiyatlarındaki artışın enflasyonu üst çekmesi durumunda para siyasetinde düzenlemeye gideceklerini bildirmişti.
Enflasyon beklentilerinin yüzde 1,5 ile yüzde 2 ortasında seyrettiğini ve bunun son 30 yılın en yüksek düzeyi olduğunu aktaran Ueda, bilhassa pirinç fiyatında yüzde 90’lık artış olmak üzere besin fiyatlarında yine yaşanan yükselişin temel enflasyonu da üst çekebileceğini belirtmişti.
Gelecek periyotta besin tarafı ve fiyat artışlarındaki hareketlerin takip edileceği ülkede, gelen fiyat artış sinyallerinin para piyasalarındaki fiyatlamaları etkilemesi bekleniyor.
Yurt içinde gözler TCMB’nin faiz kararında
Yurt içi tarafındaysa Nisan’da siyaset faizini 350 baz puan artırarak yüzde 46’ya yükselten TCMB Para Siyaseti Konseyinin (PPK) kararı, yatırımcıların odağında bulunuyor.
TCMB Başkanı Fatih Karahan, yılın 2. Enflasyon Raporu’nun tanıtımı gayesiyle düzenlenen bilgilendirme toplantısında, bir evvelki rapor periyoduyla tıpkı biçimde 2025 yıl sonunda enflasyonun yüzde 24 düzeyinde gerçekleşeceğini kestirim ettiklerini belirterek, “2026 yıl sonu için yüzde 12 olan enflasyon iddiamızı de koruduk. Enflasyonun 2027 yılında yüzde 8’e geriledikten sonra orta vadede yüzde 5 düzeyinde istikrar kazanmasını hedefliyoruz” sözlerini kullanmıştı.
Analistler, bu ay açıklanacak faiz kararı ve siyaset metninden alınacak sinyallerin, yurt içi piyasalarının istikameti üzerinde tesirli olmasının beklendiğini söyledi.
TCMB’nin faiz kararı, 19 Haziran’da açıklanacak.
Haziran’da ayrıyeten, Rusya Merkez Bankası (CBR), İsveç Merkez Bankası (Riksbank), Macaristan Merkez Bankası (MNB) ve Çekya Merkez Bankası (CNB) kararları takip edilecek.