Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), bu yıl onuncusu hazırlanan Dünya Güç Yatırımları Raporu’nu yayımladı.
Rapora nazaran, global güç yatırımlarının jeopolitik tansiyonlar ve ekonomik belirsizliklerden kaynaklanan zorluklara karşın bu yıl, 2024’e nazaran yüzde 2 artışla 3,3 trilyon dolara yükseleceği ve yeni bir rekora ulaşacağı bekleniyor.
Toplam yatırımların 2,2 trilyon dolarlık kısmını yenilenebilir güç, nükleer, şebekeler, depolama, düşük emisyonlu yakıtlar, verimlilik ve elektrifikasyon dahil pak güç teknolojilerinin oluşturacağı, kalan 1,1 trilyon dolar sermayenin ise fosil yakıt projelerine gideceği hesaplanıyor.
Böylece, bu yıl rekor düzeye ulaşması beklenen pak güç yatırımları, toplam yatırım ölçüsünün üçte ikisini oluşturacak. IEA’ya nazaran bu durum, sadece emisyonların azaltılmasına yönelik eforları değil, tıpkı vakitte sanayi siyasetlerinin artan tesirini, güç güvenliği kaygılarını ve elektrik tabanlı tahlillerin maliyet açısından rekabetçiliğini de yansıtıyor.
Mevcut yatırım eğilimleri dünyada yeni bir “elektrik çağının” yaklaştığını gösteriyor. Dünyada 10 yıl evvel fosil yakıtlara yapılan yatırımlar elektrik üretimi, şebekeler ve depolama yatırımlarından yüzde 30 fazlayken, bu yıl ise yalnızca elektrik bölümü yatırımları petrol, doğal gaz ve kömüre yönelik harcamalardan yüzde 50 daha yüksek olacak.
Nükleer güç yatırımları son 5 yılda yüzde 50 arttı
Temiz güç teknoloji yatırımlarına kaynak bazında bakıldığında, güneş gücü 450 milyar dolarla en fazla yatırım yapılan pak güç kaynağı olarak öne çıkıyor. Güneş gücüne yapılan yatırım ölçüsü, son 5 yılda neredeyse iki katına çıkacak.
Nükleer güç yatırımları da son 5 yılda yüzde 50 artış gösterirken, bu yıl kelam konusu alandaki yatırımların 75 milyar doları bulması bekleniyor.
Temiz güç teknolojileri ortasında 400 milyar dolara ulaşacağı hesaplanan şebeke yatırımlarının, üretim ve elektrifikasyon yatırımlarının gerisinde kalıyor. Bu durum elektrik güvenliği açısından tasa verici bir gösterge olarak bedellendiriliyor.
Küresel güç harcamalarında Çin’in hissesi yüzde 33
Çin, dünyanın en büyük güç yatırımcısı pozisyonunu güçlendirmeye devam ediyor. Çin’in global güç harcamalarındaki hissesi, son 10 yılda yüzde 25’ten yüzde 33’e yükseldi.
Bu artış, güneş, rüzgar, hidroelektrik, nükleer, batarya ve elektrikli araçlar dahil olmak üzere geniş bir teknoloji yelpazesindeki yatırımlarla destekleniyor.
Çin ve Hindistan, kömür kapasitesi yatırımlarını sürdürüyor. Geçen yıl yaklaşık 100 gigavatlık yeni kömür santrali inşasına başlayan Çin’de, onaylanan yeni kömür santrali kapasitesi 2015’ten beri en yüksek seviyeyi gördü.
Kömür yatırımlarının bu yıl ise 2024’e nazaran yüzde 4 artacağı hesaplanıyor.
Birol: Bugün Çin’in güç yatırımları AB ile ABD’nin toplamı kadar
IEA İcra Yöneticisi Fatih Birol, değerlendirmesinde, güç dünyasının görünümünü gölgeleyen jeopolitik ve ekonomik belirsizlikler ortasında ülkeler ve şirketlerin kendilerini çeşitli risklerden izole etmeye çalıştığını belirtti.
Enerji güvenliğinin global yatırım artışının temel itici gücü olarak öne çıktığını belirten Birol, “Bu yıl yatırım fiyatı, rekor olan 3,3 trilyon dolara ulaşacak. Süratle değişen ekonomik ve ticari ortam, birtakım yatırımcıların yeni güç projelerine onay konusunda bekle-gör yaklaşımı benimsemesine yol açıyor. Lakin birden fazla alanda mevcut projeler üzerinde şimdi önemli bir tesiri görülmedi.” sözlerini kullandı.
Birol, Dünya Güç Yatırımları raporunun birinci sefer yayımlandığı 2015’te, Çin’in güç yatırımlarının ABD’yi yeni geçmeye başladığını anımsatarak, “Bugün Çin, dünyanın açık orta en büyük güç yatırımcısı pozisyonunda, Avrupa Birliği’nin (AB) 2 katı ve neredeyse AB ile ABD’nin toplamı kadar harcama yapıyor.” bilgisini paylaştı.
