OLCAY BÜYÜKTAŞ
Türkiye’de bulunan 186 ticaret ve sanayi odası ortasından tek bayan lider olarak vazife yapan Kütahya Ticaret ve Sanayi Odası (KUTSO) Yönetim Kurulu Başkanı ve GÜROK Yönetim Kurulu Lider Vekili Esin Güral Argat, kentin uzun vadeli sürdürülebilir ekonomik geleceğine yönelik stratejik siyasetler ve proje tekliflerini içeren Kütahya Kalkınma Planı’nı kamuoyuyla paylaştı.
Kalkınma planına dair kıymetli noktaları aktaran Esin Güral Argat, bir grupu gazetecinin sanayi üretim, teşvikler, finansman, döviz kuru, turizm ve hatta Fenerbahçe’ye dair sorularını da yanıtladı.
Grup olarak geçen yıl da yüzde 80-85 kapasite ile çalıştıklarını lisana getiren Esin Güral Argat, ülkenin ihracat kabileyetinin yüksek olmasına rağmen ihracat pazarlarında bu yıl önemli bir daralama ile karşı karşıya geldiklerini söyledi.
“Bu yıl harika bir daralma hissediyoruz. Bu sene bu kadar daralmayı öngörmedik” diyen Esin Güral Argat kelamlarını, “Biz 25-26 yıldır cam endüstrinin içindeyiz, 26 yıldır görmedik, hatta hiçbir periyotta bu türlü bir şey görmedik. Dünya pazarlarından bahsediyorum; her seferinde bir pazar açılır, biri kapanırsa birini bulurduk her seferinde. Fakat Avrupa’da harikulâde bir daralma kelam konusu. Ayrıyeten bizim zati bir de kur faktörümüz var. Bunlara bir de Çin diye bir faktör eklenmiş durumda. Çin bilhassa çok agresif olarak raflara iniyor. Münasebetiyle biz rekabetçi fiyatlama yapamıyoruz Türkiye’de. Bunu kendi kurumum ismine söylemiyorum Türkiye olarak rekabetçi fiyat veremiyoruz” biçiminde sürdürdü.
“Üretim yapılamıyor, paranın maliyeti yüksek”
Avrupa’da jeopolitik ve ekonomik belirsizliklerler talep durma noktasına gelirken ülkede de endüstrici bir dizi zorluğu göğüslemek zorunda kalıyor. Yatırım yapılamadığını söyleyen Esin Güral Argat, “Bu çok doğal bir şey zira paranın maliyeti çok yüksek. Hasebiyle da bir formda fizibilitemiz tutmuyor, yatırım yapamıyoruz. Lakin onun ötesinde daha değerli olan husus, enflasyonist periyoda girdiğimizden itibaren zati sonlu olan işletme sermayeleri… Türkiye’de, daha fazla işletme sermayesi muhtaçlığı doğdu. Evvelden yatırım için gereksinim olan finansman, bugün işletme sermayesine erişim için gereksinim haline geldi ve asıl sıkışıklığı o çıkardı. Aksi takdirde yatırım yapmadan bir devri geçirebilirsiniz, mevzu değil ancak çarkı döndürmeniz lazım. O işletme sermayesini firmanın içerisine koymanız lazım, değilse dönemezsiniz, boğulursunuz. Asıl zorluk da burada yaşanıyor. Fakat geçtiğimiz günlerde bu finansmana erişimde bilhassa sermaye muhtaçlığı ile KOBİ’lere yönelik bir paket açıklandı. Onların evet, ben onlara “nefes kredileri” diye bakıyorum. Hakikaten onlar nefes aldıracaktır. Ve bir sürü de aslında düzgün KOBİ’lere yönelik yeterli teşvikler var, teşvikleyen programları var, KOSGEB tarafından verilen hoş teşvik programı hibeleri var vesaire. Yani onlarla birtakım takviye olunmaya çalışılıyor. Lakin ana bahis günlük gereksinimi, yani işi günlük olarak işi döndürmek noktasına geldi. Ancak bütün bunlar konuşuldukça aşikâr formda tahliller o denli ya da bu türlü geliyor, üretiliyor” dedi.
“Pazarı çeşitlendirdik”
Sanayicinin pazar darlığını pazarları çeşitlendirerek aşabileceğine dikkat çeken Esin Güral Argat, “Yani kanalları çeşitlendirmek durumundasınız, hakikat bir halde pazarınızı çeşitlendirmek durumundasınız. Biz pazar olarak Amerika’ya focuslandık. Amerika Birleşik Devletleri, düşünsenize orada 50 tane Türkiye var. Yani münasebetiyle muazzam büyük bir pazar orası. Bu türlü büyük bir pazar da nefes aldırır. Düşünsenize, dünyanın ürettiğinin üçte birini Amerika Birleşik Devletleri tüketiyor. Pazar olarak aşikâr bir yere bağlı kalmamak gerekiyor. Biz şu anda Amerika Birleşik Devletleri’ne yatırım yapıyoruz. Pazar satış dağıtım kanalı şirketimiz var, showroom’umuz var, depomuzu kurduk orada.
Orada bir Amerikan şirketi üzere hareket etmemiz lazım zira buradan sattığınız vakit bir ihracatçı oluyorsunuz ve dağıtıcıların oradaki dağıtıcının elinde kalıyorsunuz. Onlar da yalnızca fiyata bakarlar. O nedenle biz orada kendi satış dağıtım kanallarımızı oluşturduk, depomuzu kurduk, showroom’umuzu açtık.
“Kur turizmi de etkiliyor”
Turizm döneminin gidişatı hakkında da konuşan Esin Güral Argat, İran-İsrail savaşının şimdi kesime tesirinin hissedilmediğini aktardı. Argat, “Talep manasında döneme yeterli başladık. Öte yandan kârlılık oranları çok düşük. Turizm düzgün bir kesimken maliyetler artmaya devam ediyor lakin çeşit operatörlerinin baskısıyla bunu fiyatlara yansıtamıyoruz. Döviz kuru düşüklüğü ihracatçıyı etkilediği üzere turizmi de epey etkiliyor. Geçen yıla kıyaslarsak daha makûs durumdayız. Maksatlarda yüzde 5-10 ortasında bir sapma olsa da tutturabiliriz diye düşünüyoruz” dedi. Argat, bilhassa Avrupalılarda para harcamama eğiliminin olduğunu söyledi.
Fenerium’da 27 milyon euroluk satış
Yönetiminder yer aldağı Fenerbahçe spor klübünde Fenerium’dan sorumlu olduğunu söyleyen Esin Güral Argat, “Orada da âlâ işler çıkartıyoruz. Yani her sene bunu lider açıkladığı için rahat açıklıyorum; biz 27 milyon, 28 milyonluk euroyu satış yaptık. Satışlarımızı artırdık, ciromuz, eser çeşidimiz arttı. Yani oraya da baştan sona bütün iş modelini tekrardan kurduk ve dijital altyapı yatırımlarıyla yaptık orada. Bu sene Puma’nın kendi kanallarıyla birlikte toplam forma satışımız dediğimiz 410 bin adede geldi” dedi. Argat, geçen yıl 540 bin forma satıldığını bu yıl Puma’dan çıkılarak Adidas ile anlaşıldığı için forma fiyatlarında yüzde 50 indirim yapılığını da tabir etti.
“Kararlı bir dönüşüme gereksinim var”
Bir kent için birinci defa bir kalkınma planı hazırlandığına dikkat çeken Esin Güral Argat, Kütahya’nın son yıllarda ekonomik olarak beklenen ilerlemeyi gösteremediğini beirtere, “2017’den bu yana ekonomik manada istenilen gelişmeyi gösteremedik. Kişi başına düşen gelirin Türkiye ortalamasının altında kaldığını, genç ve nitelikli nüfusun göç ettiğini, ihracatın dar bir dala sıkıştığını biliyoruz. Bu tablo artık açıkça gösteriyor ki küçük adımlarla ilerlemek yetmez. Büyük ve kararlı bir dönüşüme muhtaçlığımız var” dedi.
Hazırlanan kalkınma raporunun, somut, uygulanabilir ve uyumlu siyaset teklifleri içerdiğini belirten Argat, “Cesur olmak bir meziyet değil, bir mecburilik. Zira lakin hamasetle kurulan hayaller, yarına kalır” dedi. Rapor kapsamında belirlenen yapılar ortasında Vilayet Uyum Platformu, Kütahya Kalkınma Bilgi Merkezi, Bölgesel Garanti Fonu, “Eve Dön” Bilakis Göç Paketi ve Yeşil-Dijital Sanayi Dönüşüm Programı da bulunuyor. “Bu yapılar artık birer tercih değil; bir gerekliliktir” sözlerini kullandı.
‘Kütahya’nın rekabetçi eseri var lakin pazarı çeşitli değil”
Kütahya’nın 53 rekabetçi esere sahip olduğunu belirten Araştırmacı ve ekonomist Can Selçukiptığı sunumda, “81 vilayet içinde 50. sırada yer alıyor. Fakat bu eserlerin ağırlaştığı pazar sayısı yalnızca 63. Bu, eser ve pazar çeşitliliği ortasında bir dengesizlik olduğunu gösteriyor. Yani eser çeşitliliğine nazaran daha fazla pazara ihracat yapabilir aslında Kütahya” dedi.
Küresel pazarlardaki daralmaya da dikkat çeken Selçuki, “Kütahya’nın rekabetçi olduğu eserlerde global ihracat yüzde 3,4 küçülüyor. Bu nedenle yeni rekabetçi eserler geliştirilmeli. yandan da bu eserlerin dünyada büyüyen bir pazara konuşabiliyor olması lazım” diye konuştu.
Kütahya için altı ayaklı dönüşüm için yol haritası
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nca ortaya konan 2024-2028 Bölgesel Gelişme Ulusal Stratejisi ile uyumlu bir çerçevede hazırlanan Kütahya Kalkınma Planı, kentin hem kendi özgün gereksinimlerine hem de ulusal amaçlara katkı sağlayacak 6 ayaklı bir stratejik dönüşüm öngörüyor. İstanbul İktisat Araştırma (İEA) iş birliğiyle hazırlanan rapor için; 143 sanayi temsilcisiyle anketler gerçekleştirilirken, 301 hane ile ömür kalitesi araştırmaları yürütüldü ve ulusal/bölgesel seviyede data tahlilleri yapıldı. Bu kapsamda hazırlanan raporda; sanayi ve teknoloji atılımı, insan kaynağının geliştirilmesi ve göçün aksine çevrilmesi, altyapı ve yatırım ortamının güzelleştirilmesi, turizm ve hizmet kesiminin geliştirilmesi, tarım ve kırsal kalkınma ile sürdürülebilirlik ve dirençlilik başlıklarında çok çeşitli projelere yer verildi.
Odak dallar; seramik, bor, elektrikli araçlar ve turizm
KUTSO raporunda ilin büyüme patikasını onarmak ve yüksek katma bedelli kulvara taşımak için üç kritik kaldıraç alanı tanımlanıyor. Bunlardan birincisi; Kütahya ile özdeş seramik kesiminde ileri materyal dönüşümünü gerçekleştirmek ve klasik ustalığı pil kaplama, tıbbi ve zırh seramiğine taşımak. İkincisi; bor madeni zenginliğini katma kıymetli kimyasallara dönüştürmek ve lityum-borat, bor nitrür üzere niş eserler üretmek. Üçüncüsü ise otomotiv yan sanayiini Bursa-Eskişehir-Manisa eksenine entegre ederek bilhassa elektrikli araç tedarik zinciri için metal-plastik ve yazılım tabanlı modüllerin geliştirilmesi. Raporda ayrıyeten Aizanoi Antik Kenti’nden Frig Vadisi’ne, Dumlupınar Şehitliği’nden Yoncalı Termal Kaynakları’na kadar uzanan varlıklı mirasıyla Kütahya’nın kalkınmasında turizm bölümünün de en az bu stratejik kaldıraçlar kadar belirleyici ehemmiyette olduğu vurgulanıyor.
#habericireklam#300×250#300#right
Ortak akla davet
Kütahya Kalkınma Raporu’nun sanayi temsilcileriyle, hane halkıyla, data ve saha araştırmalarıyla oluşturulduğunu vurgulayan Esin Güral Argat, “Rapor sadece sıkıntıları tespit etmiyor; uygulanabilir, zamanlaması net ve kurumlar ortası ahengi önceleyen siyasetler da öneriyor. Ayrıyeten yalnızca kesimleri değil; bu dönüşümü hayata geçirecek Vilayet Uyum Platformu, Kütahya Kalkınma Data Merkezi, Bölgesel Garanti Fonu, “Eve Dön” Bilakis Göç Paketi, Yeşil-Dijital Sanayi Dönüşüm Programı üzere kurumsal yapıları da tanımlıyor. Bu yapılar artık birer tercih değil; zorunluluktur. Bu çalışmayı ortak akla ve kolektif iradeye dayanan bir davet olarak görüyoruz. Tüm kamu kurumlarını, özel dalı, akademiyi, lokal idareleri ve sivil toplumu bu vizyona ortak olmaya davet ediyoruz. Bu stratejik adımlar doğrultusunda, Türkiye için üretmeye, Kütahya için çalışmaya devam edeceğiz” tabirlerini kullandı.
